مقامات دادسرا
مقامات دادسرا:1-دادستان2-معاون دادستان3-دادیار4-بازپرس
در ماده 3 قانون اصلاح قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب 1381 چنین آمده بود: « دادسرا ......... به ریاست دادستان می باشد و به تعداد لازم معاون ، دادیار و بازپرس و تشکیلات اداری خواهد داشت .........»
در قانون جدید آیین دادرسی کیفری اگر چه مطلب به صورت فوق نیامده است؛ اما در ماده 23 از ریاست دادستان بر دادسرا نام برده شده و موارد مختلف که در مباحث مربوط جداگانه توضیح داده خواهد شد ، حسب مورد از دادستان ، دادیار و بازپرس نام برده شده است .
از متن فوق این نتیجه حاصل می گردد که دادسرا متشکل از مقامات قضایی زیر است ، مقاماتی که «قاضی ایستاده» نام گرفته اند.
الف- دادستان
دادستان مقامی است که ریاست دادسرا در هر حوزه قضایی شهرستان را عهده دار است و در مواردی که قانون مقرر داشته برای تعقیب مجرمین و برخورد با جرایمی که حریم جامعه را مورد تعرض قرار داده اند ، وارد عمل می شود . مصداق بارز این برخورد، تعقیب متهمینی است که در مظان ارتکاب جرم بوده و دلایل کافی نیز در خصوص آن موجود است؛ و به طور کلی مسئولیت انجام تمام وظایفی که نهاد دادسرا به عهده دارد ، با دادستان است و طبیعی است در انجام این وظایف مقامات دیگری او را همراهی می کنند . در قانون اصول تشکیلات دادگستری از دادستان با عنوان مدعی العموم نام برده شده بود.
ب-معاون دادستان
تبصره 5 ماده 3 قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مقرر می دارد :
«با ارجاع دادستان یا در غیاب وی معاون دادسرا یا دادیار ،
عهده دار انجام تمام یا برخی از وظایف و اختیارات دادستان خواهد بود.»
بنابراین با توجه به تبصره مذکور می توان گفت معاون دادستان مقامی است که معین،
کمک کار دادستان است و در غیاب دادستان ،
دارای اختیارات او ، با حضور دادستان در محدوده تفویض اختیارات ، از ناحیه
دادستان اعمال اراده میکند.
ج- دادیار
دادیار که سابقا او را وکیل عمومی می گفتند ، شخصی است که حسب الارجاع در موارد خاص وظیفه دادستان را در کشف جرم و تعقیب متهم به جرم و سایر وظایف دادسرا جز وظایفی که خاص بازپرس است ، انجام می دهد. این مقام هر اقدامی را زیر نظر دادستان صورت می دهد و عمده تصمیمات قضایی مهم او باید به تایید دادستان برسد. به عنوان مثال اگر دادیار بخواهد پرونده کیفری را با عدم تعقیب متهم مختومه کند ، لازم است موافقت دادستان را اخذ کند.
د- بازپرس
بازپرس که در قانون اصول محاکمات جزائی با عنوان مستنطق نیز از او نام برده شده است و در قانون جدید آیین دادرسی کیفری در رابطه به تحقیقات مقدماتی جرائم از او به عنوان مسئول اصلی تحقیق نام برده شده ، کسی است که با وجود اختیار نسبت به تحقیقات کلیه جرائم ، در جرایم مهم امر استنطاق و بازجویی از متهم را به عهده دارد. بازپرس همیشه به تبعیت از دادستان ملزم نیست و برخلاف دادیار که تصمیمات او بدون تایید دادستان (حسب مورد) ارزش ندارد ، بازپرس در موارد معینه قانونی می تواند با دادستان اختلاف کند؛ در این موارد دادگاه داوری خواهد کرد که نظر کدام یک صحیح است که در مباحث آینده می آید.
نظر و پیشنهاد فراموش نشود هرچند که فراموش می شود
