قانون اساسی کشورها(ضمایم کشور کانادا)

ضمایم

اولین ضمیمه

حوزه‌های انتخاباتی اونتاریو

الف

تقسیمات انتخاباتی فعلی

شهرستان‌ها

1- پری اسکات 6- کارلیتون

2- گلینگری 7- پرنس ادوارد

3- استورمونت 8- هالتون

4- دیونداس 9- اسیکس

5- ریوسل

تقسیمات شهرستان‌ها

10- بخش شمال لانارک

11- بخش جنوب لانارک

12- بخش شمال لیدز و تقسیم‌بندی شمال گرینویل

13- بخش جنوب لیدز

14- بخش گرینویل

15- بخش شرق نورث امبرلند

16- بخش غرب نورث امبرلند (جز شهرک موناگان جنوبی)

17- بخش شرق دورهام

18- بخش غرب دورهام

19- بخش شمال اونتاریو

20- بخش جنوب اونتاریو

21- بخش شرق یورک

22- بخش غرب یورک

23- بخش شمال یورک

24- بخش شمال ونت ورث

25- بخش جنوب ونت ورث

26- بخش شرق الژین

27- بخش غرب الژین

28- بخش شمال واترلو

29- بخش جنوب واترلو

30- بخش شمال برانت

31- بخش جنوب برانت

32- بخش شمال اکسفورد

33- بخش جنوب اکسفورد

34- بخش شرق میدلسیکس

شهرها، بخش‌های شهرها و شهرک‌ها

35- تورنتوی غربی

36- تورنتوی شرقی

37- هامیلتون

38- اوتاوا

39- کینگستون

40- لوندون

41- شهر بروکویل به ضمیمه شهرک الیزابت تاون

42- شهر نیاگارا به ضمیمه شهرک نیاگارا

43- شهر کرون وال به ضمیمه شهرک کرون وال

ب

تقسیم‌بندی جدید انتخاباتی

44- حوزه انتخاباتی قانونی موقتی آلگوما

شهرستان بروس به دو تقسیم‌بندی شمال و جنوب به ترتیب ذیل تقسیم شده است:

45- تقسیم‌بندی شمال بروس، شامل شهرکهای: بوری، لیندسی، ایست نور، آلبرمارل، امابل، اران، بروس، الدرسلی و سوژین، و دهکده همپتون.

46- تقسیم‌بندی جنوب بروس، شامل شهرکهای کین کارداین (به ضمیمه دهکده کین کارداین)، گرینوک، برانت، هیورون، کینلوس، کالروس و کاریک.

‎‎شهرستان هیورون به دو تقسیم‌بندی شمال و جنوب به ترتیب ذیل تقسیم‌بندی شده است:

47- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای اشفیلد، و اوانوش، ترنبوری، هاویک، موریس، گری، کولبورن، هالت، به ضمیه دهکده کلینتون و مک کیلوپ.

48- تقسیم‌بندی جنوب، شامل شهر گادریچ و شهرکهای گادریچ، تاکراسمیت، استانلی، های، آسبورن و استفان.

‎‎شهرستان میدلسیکس به سه تقسیم‌بندی شمال، غرب و شرق به ترتیب ذیل تقسیم‌بندی شده است:

49- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای مک ژیلیوری و بیدولف (که از شهرستان هورن جدا شده‌اند) و ویلیامز شرقی، ویلیامز غربی، آدلائید و لوبو.

50- تقسیم‌بندی غرب، شمال شهرکهای دیلاویر، کارادوک، میت کالف، موزا و اکفرید و دهکده استراتروی.

‎‎]تقسیم‌بندی شرق بخشهایی را که امروزه محصور کرده‌ است، دربرمی‌گیرد و به همین طریق محدود می‌شود.[

51- شهرستان لامبتون، شامل شهرکهای بوزانکت، وارویک، پلی مپتون، سارنیا، مور، انیس کلین، و بروک، و شهر سارنیا.

52- شهرستان کنت، شامل شهرکهای چاتهام، داور، تیلبری شرقی، رومنای، رالی و هارویک و شهر چاتهام.

53- شهرستان بوتول، شامل شهرکهای سامبرا، داون و یوفه‌میا (که از شهرستان لامبتون جدا شده‌اند) و شهرکهای زون، کامدین و توابع آن، اورفورد و هاوارد (که از شهرستان کنت جدا شده‌اند).

‎‎شهرستان گری، به دو تقسیم‌بندی جنوب و شمال به ترتیب ذیل تقسیم‌ شده است:

54- تقسیم‌بندی جنوب، شامل شهرکهای بنتینک، گلینیلگ، آرتمیسیا، اوسپری، تورمانبی، اگریمونت، پروتون و ملانکتون.

55- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای کالینگوود، یوفرازیا، هولند، سنت- وینسنت، سیدنهام، سولیوان، دربای و کیپل، ساراواک و برووک و شهر اون سوند.

‎‎شهرستان پرت به دو تقسیم‌بندی شمال و جنوب به ترتیب ذیل تقسیم شده است:

56- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای والاس، الما، لوگان، الیس، مورنینگتون، و نورث ایستهوپ و شهر استراتفورد.

57- تقسیم‌بندی جنوب، شامل شهرکهای بلانشارد، داونی، سوث ایستوپ، فیولارتون، هیبرت و دهکده‌های میچل و سنت ماریز.

‎‎شهرستان ولینگتون به سه تقسیم‌بندی شمال، مرکز و جنوب، به ترتیب ذیل تقسیم شده است:

58- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای آمارانت، آرتور، لوتر، مینتو، ماری بروگ، پیل و دهکده مونت فورست.

59- تقسیم‌بندی مرکز، شامل شهرهای گارافراکسا، ارین، ایراموزا، نیکل، پیلکینگتون و دهکده‌های فرگوس و الورا.

60- تقسیم‌بندی جنوب، شامل شهر گلف و شهرک‌های گلف و پاسلینچ.

شهرستان نورفولک به دو تقسیم‌بندی جنوب و شمال به ترتیب ذیل تقسیم شده است:

61- تقسیم‌بندی جنوب، شامل شهرکهای چارلوت ویل، هوگتون، والسینگهام و وودهاوس و توابعش.

62- تقسیم‌بندی شمال، شهرکهای میدلتون، تاون سند و ویندهام و شهر سیمکو.

63- شهرستان هالدیماند، شامل شهرکهای اونیدا، سینیکا، کایوگای شمالی، کایوگای جنوبی، رینهام، والپول و دیون.

64- شهرستان مونک، شامل شهرکهای کانبوروگ و مولتون و شربروک و دهکده دانویل (که از شهرستان هالدیماند جدا شده است)و شهرکهای کای ستور و گاین سبروگ (که از شهرستان هالدیماند جدا شده است) و شهرک‌های کای ستور و گاین سبروگ (که از شهرستان لینکلن جدا شده است) و شهرکهای پلهام و واینفلیت (که از شهرستان ویلاند جدا شده است).

65- شهرستان لینکلن، شامل شهرکهای کلینتون، گرانتهام، گریمسبای، ولوت و شهر سنت کاتوینز.

66- شهرستان ویلاند، شامل شهرکهای برثی، کراولند، هامبرستون، استامفورد، تورولد، و ویلوگبای و دهکده‌های شایپوا، کلیفتون، فورت اریه، تورولد و ویلاند.

67- شهرستان پیل، شامل شهرکهای چاینگواکوزی، تورنتو و توابعش، و دهکده‌های برامپتون و استریتزویل.

68- شهرستان کاردویل، شامل شهرکهای آلبیون و کالیدون (که از شهرستان پیل جدا شده‌اند) و شهرکهای آجالا و مونو (که از شهرستان سیمکو جدا شده‌اند).

‎‎شهرستان سیمکو به دو تقسیم‌بندی جنوب و شمال به ترتیب ذیل تقسیم‌ شده است:

69- تقسیم‌بندی جنوب، شامل شهرکهای گویلیمبوری غربی، تیکومسیت، اینیسفیل، یسا، توسورونتیو، مولمور و دهکده برادفورد.

70- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای نوتاواساگا، سونیدال، وسپرا، فلوس، اورو، میدونت، اوریلیا و ماچداش، تاینی و تای، بالاکلاوا و رابینسون و شهرهای باری و کالینگوود.

‎‎شهرستان ویکتوریا به دو تقسیم‌بندی جنوب و شمال به ترتیب ذیل تقسیم شده است:

71- تقسیم‌بندی جنوب، شامل شهرکهای اوپس، ماریپوزا، امیلی، وریولام و شهر لیندسی.

72- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای انسون، بکس لی، کاردن، دالتون، دیگبی، الدون، فنه لون، هیندون، لاکستون، لوترورث، ماکولی و دراپر، سامرویل و موریسون، موسکوکا، مانک و وات (که از شهرستان سیمکو جدا شده‌اند) و کلیه شهرکهای واقع در شمال این تقسیم‌بندی.

‎‎شهرستان پیتربروگ به دو تقسیم‌بندی غرب و شرق به ترتیب ذیل تقسیم شده است:

73- تقسیم‌بندی غرب شامل شهرکهای موناگان جنوبی (که از شهرستان نورث‌ها مبرلند جدا شده است)، موناگان شمالی، اسمیت، انیسمور و شهر پیتربوروگ.

74- تقسیم‌بندی شرق، شامل شهرکهای اسفودل، بلمونت و میتوان، دورو، دومر، گالوی، هاروی، میندن، استانهوپ و دیسارت، اوتونابی و اسنودن و دهکده آشبرنهام و کلیه شهرکهای واقع در شمال این تقسیم‌بندی.

‎‎شهرستان هاستینگز به سه دسته تقسیم‌بندی غرب، شرق و شمال، به ترتیب ذیل تقسیم شده است:

75- تقسیم‌بندی غرب شامل شهر بلویل، شهرک سیدنی و دهکده ترینتون.

76- تقسیم‌بندی شرق، شامل شهرکهای ترلا، تی‌اندیناگا و هانگرفورد.

77- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای راودون، هانتینگدون، مادوک، الزیویر، تودور، مارمورا، ولیک و دهکده استیرلینگ و کلیه شهرکهای واقع در شمال این تقسیم‌بندی.

78- شهرستان لنوکس، شامل شهرکهای ریچموند، آدولفوستون، فریدریکزبورگ شمالی، فریدریکزبورگ جنوبی، ارنست تاون و امهرست و آیلند و دهکده ناپانی.

79- شهرستان ادینگتون، شامل شهرکهای کامدن، پورتلند، شفیلد، هین چنبروک، کالادار، کنیبک، اولدن، اوسو، انگلزیا، باری، کلارندون، پالمراستون، افینگهام، ابینجر، میلر، کانونتو، دنبای، لوگبوروگ و بدفورد.

80- شهرستان فرونتناک، شامل شهرکهای کینگستون، ولف آیلند، پیتسبورگ هاوآیلند و استورینگتون.

‎‎شهرستان رنفریو به دو تقسیم‌بندی جنوب و شمال به ترتیب ذیل تقسیم شده است:

81- تقسیم‌بندی جنوب، شامل شهرکهای مک ناب، باگوت، بلیث فیلد، بروگهام، هورتون، آدماستون، گراتان، ماتاواچان، گریفیث، لیندوک، راگلان، رادکلیف، برودنل، سباستوپول و دهکده‌های آرنپریور و رنفریو.

82- تقسیم‌بندی شمال، شامل شهرکهای روس، بروملی، وست میث، استافورد، پمبروک، ویلبرفورس، آلیس، پیتاواوا، بوچانان، آلگونای جنوبی، آلگونای شمالی، فراسر، مک کی، ویلی، رولف، هید، ماریا، کلارا، هاگجرتی، شروود، برنزو ریچاردز و کلیه شهرکهای واقع در شمال غربی این تقسیم‌بندی.

‎‎شهرها و دهکده‌هایی که در دوران اتحاد جزء این تقسیم‌بندیها بوده‌اند و در این ضمیمه نامی از آنها برده نشده است، باید جزء همان شهرستان یا تقسیم‌بندی باشند که در محدوده آن واقع شده‌اند.

دومین ضمیمه

حوزه‌های انتخاباتی ثابت کبک

شهرستانهای

پونتیاک میسیکوا ولف و ریچموند

اوتاوا بروم شربروک

آرژانتویل شفورد مگانتیک

هانتینگدون استانستید کانتون

شهر شربروک

سومین ضمیمه

ابنیه و داراییهای عمومی ایالتی متعلق به کانادا

1- کانالها، زمینها و نیروی آبی مجاور آنها.

2- بنادر کوچک دولتی.

3- فارها و اسکله‌ها و جزیره ظلمانی.

4- کشتیهای بخار و شناورهای لایروبی عمومی.

5- لایروبی دریاچه‌ها و رودخانه‌ها.

6- راه‌آهن و سهام راه‌آهن، وثیقه و سایر دیون شرکتهای راه‌آهن.

7- راههای نظامی.

8- ادارات گمرک، دفاتر پست، کلیه اماکن دولتی، بجز اماکنی که دولت کانادا به استفاده قوای مقننه و دول ایالتی تخصیص داده است.

9- اموال انتقالی دولتی امپراتوری که به نام اموال نظامی مشخص شده است.

10- تجهیزات و سالنهای تمرینات نظامی، یونیفورم، تجهیزات جنگی و اراضی مختص اهداف کلی دولتی.

چهارمین ضمیمه

اموال تحت مالکیت مشترک اونتاریو و کبک

سرمایه‌گذاریهای ساختمانی کانادای علیا

تیمارستانها

مدارس عادی

کاخ دادگستری در

آلمر

مونترال کانادای سفلی

کاموراسکا

انجمن حقوقدانان کانادای علیا

عوارض بزرگراهها در مونترال

سرمایه ثابت دانشگاه

اماکن سلطنتی

صندوقهای مشترک قروض شهرداری کانادای علیا

صندوقهای مشترک قروض شهرداری کانادای سفلی

انجمن کشاورزی کانادای علیا

کمک بلاعوض قوه مقننه کانادای سفلی

وام حادثه دیدگان ناشی از آتش‌سوزی در کبک

منافع ناشی از پیشروی دریاچه «ته میس کواتا»

عوارض بزرگراهها در کبک

آموزش و پرورش- شرق

سرمایه‌های عمرانی و هیئت منصفه، کانادای سفلی

سرمایه‌های شهرداریها

سرمایه‌های ناشی از درآمد مراکز آموزش عالی، کانادای سفلی

پنجمین ضمیمه

سوگند وفاداری

اینجانب...... سوگند یاد می‌کنم به علیاحضرت ملکه ویکتوریا وفادار و تابع واقعی اوامر ایشان باشم.

نکته مهم: نام شاه یا ملکه دولت پادشاهی بریتانیای کبیر و ایرلند فعلی باید در زمان مقتضی جای خود را با اختیارات کامل به دیگری دهد.

اظهارنامه مربوط به صلاحیتهای لازم

اینجانب.......... اعلام و تصدیق می‌نمایم که واجد کلیه شرایط موردنظر قانون برای انتصاب به عضویت در مجلس سنای کانادا(برحسب مورد) هستم و برای بهره‌برداری و استفاده شخصی به عنوان مالک طلق قانونی و عرفی دارای املاک یا مستغلات استیجاری ]یا برای بهره‌برداری و استفاده شخصی دارای اموال یا مالک زمین و اموال ناشی از ارث و معاف از هر بدهی یا تیولداری (برحسب مورد)[ در ایالت نووااسکاتیا (برحسب مورد)، به ارزشی معادل چهارهزار دلار صرفنظر از تمامی صورتحسابها، عوارض، دیون، وثیقه‌ها و وام‌هایی که ممکن است به این اموال غیرمنقول وابسته، مترتب و قابل پرداخت یا به آنها اختصاص داده شده باشد، هستم و اسناد یا مالکیت این اموال را جزئاً یا کلاً به منظور دستیابی به عضویت در سنای کانادا (برحسب مورد) با تبانی یا نیرنگ به دست نیاورده‌ام و اموال منقول و غیرمنقول اینجانب روی هم رفته، صرفنظر از قروض و تعهداتم، معادل چهارهزار دلار است.

‎‎ششمین ضمیمه

تولیدات اولیه استخراج شده از منابع طبیعی تجدیدناپذیر و منابع جنگلی

1- برای اجرای اصل نود و دوم - الف:

الف) منظور از تولیدات اولیه استخراج شده از منابع طبیعی تجدیدناپذیر عبارت است از:

‎‎(1) موادی که دارای همان شکلی هستند که از محیط طبیعی استخراج می‌شوند.

‎‎(2) یا موادی که با تبدیل یا تصفیه منابع طبیعی به دست می‌آیند و در کارخانه تهیه نمی‌شوند، به استثنای تصفیه نفت خام، تصفیه نفت خام سنگین، تصفیه گاز یا مایعات مشتق از زغال‌سنگ یا تصفیه یکی از مواد مشابه نفت خام.

‎‎ب) منظور از تولید اولیه مشتق از منابع جنگلی عبارت است از: کنده، تیرهای تلگراف، تلفن و برق، فیبر، الوار، خاک اره یا سایر تولیدات اولیه چوب، یا تراشه‌های چوب، به استثنای تولیدات چوبی.

قانون اساسی 1982

ضمیمه ب

قانون اساسی 1982

بخش یکم

منشور حقوق و آزادیهای کانادا

چون کانادا بر اصولی پایه‌گذاری شده است که خداوند متعال و اصل حاکمیت قانون را به رسمیت می‌شناسد:

تضمین حقوق و آزادیها

اصل یکم

منشور حقوق و آزادیهای کانادا، حقوق و آزادیهای مطروحه در منشور مزبور را تضمین می‌کند. فقط مقررات قانونی در محدوده‌ای معقول که توجیه آن در چارچوب جامعه‌ای آزاد و دمکراتیک اثبات شود، می‌تواند این حقوق و آزادیها را محدود کند.

آزادیهای بنیادین

اصل دوم

همه افرادی از آزادیهای بنیادین ذیل برخوردارند:

الف) آزادی عقیده و مذهب؛

ب) آزادی فکر، عقیده، نظر و بیان از جمله آزادی مطبوعات و سایر وسایل ارتباط جمعی؛

پ) آزادی برگزاری گردهمایی‌های آرام؛

ت) آزادی انجمنها؛

حقوق دمکراتیک

اصل سوم

همه شهروندان کانادایی حق رأی دادن و نامزد شدن در انتخابات مجلس فدرال یا ایالت را دارند.

اصل چهارم

(1) حداکثر طول دوره قانونگذاری مجلس عوام و مجالس قانونگذاری، از تاریخ تعیین شده برای جمع‌آوری برگه‌های آراء انتخابات عمومی مربوط به آن، پنج سال است.

(2) پارلمان یا قوه مقننه موردنظر هنگام جنگ، تهاجم یا شورش واقعی یا قابل پیش‌بینی می‌تواند، طول دوره قانونگذاری مجلس عوام یا یکی از مجالس قانونگذاری را پس از پنج سال تمدید کند مشروط بر اینکه تمدید فوق موضوع مخالفت علنی آراء بیش از یک سوم نمایندگان مجلس عوام یا مجلس قانونگذاری واقع نگردد.

اصل پنجم

پارلمان و قوای مقننه در هر دوازده ماه حداقل یک جلسه تشکیل می‌دهند:

آزادی نقل مکان و اقامت

اصل ششم

(1) شهروند کانادایی حق اقامت در کانادا، ورود یا خروج از آن را داراست.

(2) هر شهروند کانادایی و هر فرد دارای برگه اقامت دائمی در کانادا از حقوق زیر برخوردار است:

‎‎الف) جابجایی در تمامی کشور و اقامت در تمام ایالات؛

‎‎ب) کسب و کار در تمام ایالات.

(3) حقوق مذکور در بند (2) بر قوانین زیر مترتب است:

‎‎الف) قوانین یا رویه‌های با کاربرد کلی مجری در ایالت موردنظر، غیر از قوانینی که عمدتاً به لحاظ اقامت قبلی یا فعلی آنها تمایز قائل می‌شود؛

‎‎ب) قوانینی که شرایط دقیق اقامت را به منظور دستیابی به خدمات اجتماعی و عمومی، پیش‌بینی می‌کنند.

(4)‌چنانچه سطح اشتغال در ایالتی کمتر از سطح متوسط ملی باشد، هدف بندهای (2) و (3) نقض قوانین، برنامه‌ها یا فعالیتهای مختص به اصلاح وضعیت افرادی که در هر ایالت به لحاظ اجتماعی یا اقتصادی محروم محسوب می‌شوند، نیست.

حقوق قضایی

اصل هفتم

هر کسی از حق حیات، آزادی و امنیت شخصی برخوردار است؛ این حق فقط طبق اصول عدالت بنیادین خدشه‌پذیر است.

اصل هشتم

هر کس در مقابل تجسس، بازرسی یا مصادره غیرمنطقی از حق مصونیت برخوردار است.

اصل نهم

هر کس حق دارد در مقابل بازداشت یا زندانی شدن غیرقانونی مورد حمایت قرار گیرد.

اصل دهم

هر کس در صورت دستگیری یا بازداشت حق دارد:

‎‎الف) در کوتاهترین مدت از علل دستگیری یا بازداشت خود مطلع شود؛

‎‎ب) بدون فوت وقت از کمک یک وکیل بهره‌مند یا از داشتن این حق مطلع شود؛

‎‎ج) قانونی بودن بازداشت وی از طریق قانون قرار احضار زندانی به دادگاه (به منظور رسیدگی به اینکه بازداشت وی قانونی است یا خیر) بررسی شود و در صورت غیرقانونی بودن بازداشت، آزادی خود را به دست آورد.

اصل یازدهم

هر متهمی حق دارد:

‎‎الف) بدون فوت وقت غیرعادی از اتهام خاص وارده به خود مطلع گردد؛

‎‎ب) در مهلتی معقول به اتهام وی رسیدگی شود؛

‎‎ج) در جریان تحقیقات در مورد اتهام منتسب به وی مجبور به شهادت (اقرار) علیه خود نشود؛

‎‎د) مادامی که براساس قانون و از سوی دادگاهی مستقل و بی‌طرف و در نتیجه دادرسی علنی و عادلانه به‌عنوان مجرم معرفی نگردیده است، به عنوان بی‌گناه به اتهام وی رسیدگی شود؛

‎‎هـ) بدون علت محکمه پسند از آزادی ناشی از ضمانت معقول محروم نشود؛

‎‎و) بجز اتهامات دادگاههای نظامی، هنگامی که حداکثر مجازات پیش‌بینی شده برای اتهام وارده معادل پنج سال حبس یا مجازاتی سنگین‌تر باشد از رسیدگی در دادگاهی با حضور هیأت منصفه برخوردار شود؛

‎‎ز) به علت فعل یا ترک فعلی که در زمان وقوع آن براساس حقوق داخلی کانادا یا حقوق بین‌الملل جرم محسوب نمی‌شده است و براساس اصول کلی حقوقی که از سوی جامعه ملل به رسمیت شناخته شده، فاقد ویژگی جنایی است، متهم اعلام نگردد؛

‎‎ح) به علت اتهامی که از آن به طور قطعی تبرئه شده است مجدداً محاکمه نشود، از سوی دیگر به علت جرمی که موجب محکومیت و مجازات قطعی وی گردیده بود، مجدداً محاکمه و مجازات نگردد؛

‎‎ط) در صورتی که مجازات اتهام وارده بین زمان ارتکاب جرم و زمان صدور رأی تغییر کرده باشد، از کمترین مجازات برخوردار شود.

اصل دوازدهم

هر کس حق دارد در مقابل هر برخورد یا مجازات خشن یا غیرعادی مورد حمایت قرار گیرد.

اصل سیزدهم

هر کس حق دارد که بواسطه هیچ یک از شهادتهای محکوم کننده‌ای که در سایر دعاوی ارائه می‌نماید، جز در مورد ادای سوگند دروغ یا شهادتهای متناقض در دادرسی، محکوم نشود.

اصل چهاردهم

طرف دعوی یا شاهدی که به علت عدم فهم یا عدم قدرت تکلم به زبان مورد استفاده و یا به علت آسیب‌دیدگی شنوایی قادر به دنبال کردن جریان رسیدگی نیست، می‌تواند از یک مترجم شفاهی استفاده کند.

حق برابری

اصل پانزدهم

‎‎(1) همه افراد در برابر قانون از حقوق مساوی برخوردارند و همه به طور یکسان در حمایت از قانون مستقل از هر تمایزی، بخصوص تمایزات مبتنی بر نژاد، اصالت ملی یا قومی، رنگ، مذهب، جنسیت، سن یا ناتواناییهای ذهنی یا جسمی، قرار دارند.

‎‎(2) بند (1) موجب محدودیت قوانین، برنامه‌ها یا فعالیتهای مختص اصلاح وضعیت افراد و گروههای محروم، به ویژه به علت نژاد، اصالت ملی یا قومی، رنگ، مذهب، جنسیت یا ناتواناییهای ذهنی یا جسمی، نمی‌شود.

زبانهای رسمی کانادا

اصل شانزدهم

‎‎(1) زبانهای فرانسه و انگلیسی زبانهای رسمی کانادا بوده و دارای موقعیت، حقوق و امتیازات برابری در امر کاربرد در نشستهای پارلمان و دولت کانادا هستند.

‎‎(2) زبانهای فرانسه و انگلیسی زبانهای رسمی نیوبرونزویک بوده و دارای موقعیت، حقوق و امتیازات برابر در کاربرد در نشستهای قوه مقننه و دولت نیوبرونزویک هستند.

‎‎(3) منشور حاضر قدرت پارلمان و قوای مقننه را در امر توسعه موقعیت برابر یا کاربرد زبانهای فرانسه و انگلیسی محدود نمی‌کند.

اصل شانزدهم مکرر

‎‎(1) جامعه زبانی فرانسه و جامعه زبانی انگلیسی نیوبرونزویک دارای موقعیت، حقوق و امتیازات برابر هستند، بخصوص حقوق مربوط به مؤسسات آموزشی و مؤسسات فرهنگی مجزا که برای توسعه و پیشرفت آنها الزامی است.

‎‎(2) نقش قوه مقننه و دولت نیوبرونزویک در حمایت و توسعه موقعیت، حقوق و امتیازات موردنظر بند (1) تأیید می‌شود.

اصل هفدهم

(1) هر کس حق استفاده از زبانهای فرانسه یا انگلیسی را در مباحث و سایر گزارشات پارلمان داراست.

(2) هرکس حق استفاده از زبانهای فرانسه یا انگلیسی را در مباحث و سایر گزارشات قوه مقننه نیوبرونزویک داراست.

اصل هجدهم

‎‎(1) قوانین، اسناد بایگانی، یادداشتها و صورت جلسه‌های پارلمان به زبانهای فرانسه و انگلیسی چاپ و منتشر می‌شوند، چون هر دو برگردان قوانین دارای قدرت قانونی و هر دو برگردان سایر اسناد نیز دارای همین اعتبار است.

‎‎(2) قوانین، اسناد بایگانی، یادداشتها و صورت جلسه‌های قوه مقننه نیوبرونزویک به زبانهای فرانسه و انگلیسی چاپ و منتشر می‌شود، هر دو برگردان قوانین دارای قدرت قانونی و هر دو برگردان سایر اسناد نیز دارای همین اعتبار است.

اصل نوزدهم

‎‎(1) هر کس حق دارد در کلیه دعاوی محاکمی که پارلمان تشکیل داده است و در کلیه اقدامات قضایی ناشی از آن از زبانهای فرانسه یا انگلیسی استفاده نماید.

‎‎(2) هرکس حق دارد در کلیه دعاوی محاکم نیوبرونزویک و در کلیه اقدامات قضایی ناشی از آن از زبانهای فرانسه یا انگلیسی استفاده نماید.

اصل بیستم

(1) در کانادا مردم حق دارند زبانهای فرانسه یا انگلیسی را برای برقراری ارتباط با دفتر یا اداره مرکزی نهادهای پارلمان یا دولت کانادا یا برای دریافت خدمات از آنها به کار برند؛ مردم از همین حق در سایر ادارات در موارد ذیل برخوردارند:

‎‎الف) هنگامیکه نیاز مبرم به برقراری ارتباط و دریافت خدمات از اداره مزبور به زبانهای فرانسه یا انگلیسی باشد.

‎‎ب) هنگامیکه به علت ماهیت اداره مزبور برقراری ارتباط و دریافت خدمات به هر دو زبان انگلیسی و فرانسه معقول می‌باشد.

‎‎(2) مردم نیوبرونزویک حق دارند زبانهای فرانسه یا انگلیسی را برای برقراری ارتباط با دفتر مؤسسات قوه مقننه یا دولت یا برای دریافت خدمات از آنها به کار گیرند.

‎‎اصل بیست و یکم

اصول شانزدهم تا بیستم، در مورد آنچه به زبانهای فرانسه یا انگلیسی یا به هر دو زبان مربوط می‌شود، به حقوق، امتیازات یا تعهدات موجود موردنظر هر یک از اصول قانون اساسی کانادا، لطمه‌ای وارد نمی‌کند.

اصل بیست و دوم

اصول شانزدهم تا بیستم، به حقوق و امتیازاتی که زبانهایی به جز زبانهای فرانسه و انگلیسی، پیش یا پس از اجرای این منشور، به واسطه قانون یا عرف از آن برخوردارند، لطمه‌ای وارد نمی‌کند.

حق مربوط به آموزش به زبان اقلیت

اصل بیست و سوم

(1) شهروندان کانادایی که:

‎‎الف) زبان اول آنان زبان اقلیت فرانسه یا انگلیسی زبان ایالتی است که در آن زندگی می‌کنند؛ یا

‎‎ب) زبان آموزش سطح ابتدایی آنها در کانادا به زبانهای فرانسه یا انگلیسی است و در ایالتی اقامت دارند که در آن زبان آموزش ابتدایی آنها زبان اقلیت فرانسه یا انگلیسی آن ایالت است،

‎‎در هر مورد حق دارند فرزندان خود را در سطح ابتدایی یا متوسطه به این زبان آموزش دهند.

‎‎(2) آن دسته از شهروندان کانادایی که یکی از فرزندان آنان آموزشهای سطح ابتدایی یا متوسطه خود را در کانادا به زبانهای فرانسه یا انگلیسی سپری کرده است یا می‌کند، حق دارند کلیه فرزندان خود را در سطوح ابتدایی و متوسطه به این زبان آموزش دهند.

‎‎(3) حق اعطا شده به شهروندان کانادایی در بندهای (1) و (2) مبنی بر آموزش فرزندان خود در سطوح ابتدایی و متوسطه به زبان اقلیت فرانسه یا انگلیسی زبان،

‎‎الف) در ایالتی که تعداد فرزندان شهروندان دارای این حق برای توجیه مخارج آموزش به زبان اقلیت بر هزینه‌های دولتی کافی باشد اعمال می‌شود؛

‎‎ب) هنگامی که تعداد این نوع فرزندان توجیه‌گر هزینه‌ها باشد، حق آموزش آنها در مؤسسات آموزشی اقلیت زبانی که با سرمایه دولتی است وجود دارد.

اعمال حقوق و آزادیها

اصل بیست و چهارم

(1) هر فردی که قربانی تجاوز یا نقض حقوق و آزادیهایی شود که این منشور برای او تضمین نموده است، می‌تواند برای جبران خسارت به دادگاه صالحه مراجعه نماید و به نحوی که دادگاه مزبور با توجه به شرایط مقتضی و عادلانه تشخیص دهد خسارت بگیرد.

‎‎(2) هنگامی که در اقامه دعوای قضایی موردنظر بند (1)، دادگاه به این نتیجه برسد که مدارک در شرایطی به دست آمده‌اند که می‌تواند به حقوق و آزادیهای تضمین شده این قانون لطمه وارد نماید، چنانچه، با توجه به وضعیت موجود، محرز شود که استفاده از آنها موجب بی‌اعتباری اجرای عدالت است، مدارک فوق کنار گذاشته می‌شوند.

مقررات کلی

اصل بیست و پنجم

این امر که این منشور اغلب حقوق و آزادیها را تضمین می‌نماید لطمه‌ای به حقوق و آزادیهای- اجدادی ناشی از قراردادها یا غیره- مردم بومی کانادا وارد نمی‌سازد، بخصوص:

‎‎الف) حقوق یا آزادیهایی که در بیانیه سلطنتی 7 اکتبر 1763 به رسمیت شناخته شده است؛

‎‎ب) حقوق و آزادیهای موجود، ناشی از توافقهای مربوط به ادعاهای ارضی یا حقوق و آزادیهایی که بدین ترتیب کسب می‌شوند.

اصل بیست و ششم

این امر که این منشور اغلب حقوق و آزادیها را تضمین می‌نماید موجب رد سایر حقوق و آزادیهای موجود در کانادا نمی‌شود.

اصل بیست و هفتم

هرگونه تفسیر این منشور باید با هدف حفاظت از میراث چند فرهنگی کانادایی‌ها و ارزش‌دهی بیشتر به آن مطابقت داشته باشد.

اصل بیست و هشتم

حقوق و آزادیهای مذکور در این قانون، مستقل از سایر مقررات این منشور، برای همه افراد اعم از زن و مرد بطور یکسان تضمین می‌شود.

اصل بیست و نهم

مقررات این منشور هیچ لطمه‌ای به حقوق یا امتیازاتی که به موجب قانون اساسی کانادا برای مدارس فرقه‌ای و مدارس مذهبی تضمین شده‌اند وارد نمی‌سازد.

اصلی سی‌ام

در این منشور مقررات مربوط به ایالات، هیأتها یا مجالس قانونگذاری آنها، به منطقه یوکون، مناطق شمال غرب یا مسؤولین قانونگذاری ذی‌صلاح آنها نیز مربوط می‌شود.

اصل سی و یکم

این منشور موجب توسعه اختیارات قانونی هیچ سازمان یا مسؤولی نمی‌گردد.

‎‎اجرای منشور

اصل سی و دوم

(1) این منشور در موارد مشروحه ذیل اجرا می‌شود:

‎‎الف) در مورد پارلمان و دولت کانادا برای کلیه موارد مربوط به پارلمان از جمله موارد مربوط به منطقه یوکون و مناطق شمال غرب؛

‎‎ب) در مورد قوه مقننه و دولت هر ایالت، برای کلیه موارد مشمول حیطه عمل قوه مقننه مزبور.

‎‎(2) علی‌رغم بند (1)، اصل پانزدهم سه سال پس از قابلیت اجرا یافتن این اصل مجری خواهد بود.

اصل سی و سوم

(1) پارلمان یا قوه مقننه ایالت می‌تواند قانونی را به تصویب برساند که در آن به وضوح بیان شده باشد که قانون فوق یا یکی از مواد آن مستقل از مواد موضوعه اصل دوم یا اصول هفتم تا پانزدهم این منشور مجراست.

‎‎(2) قانون یا ماده‌ای از آن، بجز ماده مورد اشاره منشور در بیانیه، که موضوع بیانیه‌ای مجرا و مطابق با این اصل است به اندازه خود بیانیه قدرت اجرایی دارد.

‎‎(3) بیانیه مورد نظر بند (1) تا تاریخی که در آن تعیین شده است یا حداکثر پنج سال پس از تاریخ اجرای آن مجراست.

‎‎(4) پارلمان یا قوه مقننه ایالت می‌تواند درخصوص بند (1) بیانیه جدیدی، را تصویب نماید.

‎‎(5) بند (3) در مورد هر بیانیه مصوب مطابق بند(4) به اجرا درمی‌آید.

عنوان

اصل سی و چهارم

عنوان این بخش عبارت است از: منشور حقوق و آزادیهای کانادا.

بخش دوم

حقوق مردم بومی کانادا

اصل سی و پنجم

‎‎(1) حقوق فعلی- اجدادی یا قراردادی- مردم بومی کانادا بدینوسیله به رسمیت شناخته و تأیید می‌شود.

‎‎(2) در این قانون، مردم بومی کانادا عبارتند از: سرخپوستان، اسکیموها و متیسهای کانادا.

‎‎(3)‌حقوق فعلی ناشی از قراردادها، مربوط به موافقتنامه‌های ادعاهای ارضی یا حقوقی که بدین ترتیب استیفا می‌گردد، در زمره حقوق ناشی از قراردادهای مذکور در بند (1) قرار می‌گیرند.

‎‎(4) حقوق- اجدادی یا ناشی از قراردادهای-موردنظر بند (1)، مستقل از کلیه مقررات این قانون، برای همه افراد اعم از زن و مرد بطور یکسان تضمین می‌شوند.

اصل سی و پنجم مکرر

دول فدرال و ایالتها نسبت به این اصل مبنی بر این که نخست وزیر کانادا، پیش از هر اصلاحی در ردیف 24 اصل نود و یکم«قانون اساسی 1867» و اصل بیست و پنجم این قانون یا این بخش، موارد ذیل را انجام دهد متعهد می‌شوند:

‎‎الف) نشست قانون اساسی را با حضور کلیه نخست وزیران ایالتی و نیز خود وی تشکیل دهد، دستور کار این نشست طرح اصلاحیه خواهد بود؛

‎‎ب) نمایندگان مردم بومی کانادا را برای شرکت در مباحثات مربوط به این موضوع دعوت کند.

بخش سوم

برابرسازی و نابرابریهای منطقه‌ای

اصل سی و ششم

‎‎(1) طبق صلاحیتهای قانونگذاری پارلمان و قوای مقننه و حقوق آنها در اعمال صلاحیتهای مزبور، پارلمان و قوای مقننه و همچنین دول فدرال و ایالتی متعهد می‌شوند که:

‎‎الف) برابری فرصت تمامی کاناداییها در تلاش برای رفاه آنها را افزایش دهند؛

‎‎ب) از رشد و توسعه اقتصادی در جهت کاهش نابرابری فرصتها حمایت کنند؛

‎‎پ) برای تمام کاناداییها، خدمات دولتی اساسی را در سطح قابل قبول، فراهم نمایند.

‎‎(2) پارلمان و دولت کانادا را نسبت به این اصل متعهد می‌کند تا از درآمدهای دولتی، تحت عنوان برابرسازی، به دول ایالتی به میزان کافی پرداخت نمایند تا دول مزبور قادر شوند خدمات دولتی را در سطح و به میزانی قابل مقایسه با مالیات ارائه نمایند.

بخش چهارم

نشست قانون اساسی

اصل سی و هفتم

منسوخه.

‎‎بخش چهارم مکرر

نشستهای قانون اساسی

اصل سی و هفتم مکرر

منسوخه.

بخش پنجم

روش اصلاح قانون اساسی کانادا

اصل سی و هشتم

(1) بیانیه فرماندار کل ممهور به مهر بزرگ دولت کانادا می‌تواند قانون اساسی کانادا را اصلاح کند که این اقدام بواسطه قطعنامه‌های ذیل مجاز محسوب می‌شود:

‎‎الف) قطعنامه‌های سنا و مجلس عوام

‎‎ب) قطعنامه‌های مجالس قانونگذاری حداقل دو سوم ایالاتی که کل جمعیت آنها، براساس آخرین سرشماری عمومی وقت حداقل پنجاه درصد کل جمعیت ایالات باشد.

‎‎(2) اصلاح طبق بند (1) که حقوق مالکیت یا کلیه حقوق یا امتیازات قوه مقننه یا دولت ایالتی را از قوای مقننه سلب می‌کند، مستلزم قطعنامه مصوب اکثریت سناتورها، نمایندگان فدرال و نمایندگان هر یک از مجالس قانونگذاری ایالات، است.

‎‎(3) اصلاح مطروحه در بند (2) در ایالتی که مجلس قانونگذاری آن، پیش از دریافت بیانیه مربوط به اصلاح مخالفت خود را از طریق قطعنامه‌ای مصوب اکثریت نمایندگان اعلام کرده باشد، مجری نیست، مگر اینکه این مجلس از طریق قطعنامه‌ای مصوب اکثریت، مخالفت خود را بازپس گیرد و اصلاح را مجاز بداند.

‎‎(4) لغو قطعنامه مخالفت، مطروحه در بند (3) در هر زمان، قبل یا پس از تاریخ انتشار بیانیه مربوط به آن، امکان‌پذیر است.

اصل سی و نهم

(1) بیانیه مطروحه در بند (1) اصل سی و هشتم باید یک سال پس از تصویب قطعنامه روش اصلاح قانون اساسی منتشر شود مگر اینکه مجلس قانونگذاری هر ایالت پیشاپیش قطعنامه موافقت یا عدم موافقت را تصویب کرده باشد.

‎‎(2) بیانیه مطروحه در بند (1) اصل سی و هشتم باید حداکثر سه سال پس از تصویب قطعنامه روش اصلاح قانون اساسی منتشر شود.

اصل چهلم

دولت کانادا برای ایالاتی که در مورد آنها اصلاحیه مطروحه در بند (1) اصل سی و هشتم و مربوط به انتقال اختیارات قانونگذاری ایالتی به پارلمان در زمینه آموزش و پرورش و سایر زمینه‌های فرهنگی اجرا نمی‌شود خسارت معقولی را پرداخت می‌کند.

اصل چهل و یکم

کلیه اصلاحات قانون اساسی کانادا در موارد ذیل از طریق بیانیه فرماندار کل ممهور به مهر بزرگ کانادا و با مجوز قطعنامه‌های سنا، مجلس عوام و مجلس قانونگذاری هر ایالت انجام می‌گیرد، این موارد عبارتند از:

‎‎الف) مسؤولیت ملکه، فرماندار کل و قائم‌مقام فرماندار کل؛

‎‎ب) حق هر ایالت مبنی بر دارا بودن تعدادی نماینده در مجلس عوام حداقل به تعداد سناتورهایی که به وسیله آنها، به هنگام اجرای این بخش، صلاحیت نمایندگی ایالت محرز می‌شود؛

‎‎ج) بکارگیری زبانهای فرانسه یا انگلیسی طبق اصل چهل و سوم؛

‎‎د) ترکیب دیون عالی کانادا؛

‎‎هـ) اصلاح این بخش.

اصل چهل و دوم

‎‎(1) کلیه اصلاحات قانون اساسی کانادا مربوط به مسایل ذیل طبق بند (1) اصل سی و هشتم انجام می‌پذیرد:

‎‎الف) اصل نمایندگی متناسب ایالات در مجلس عوام که در قانون اساسی کانادا پیش‌بینی شده است؛

‎‎ب) اختیارات سنا و شیوه انتخاب سناتورها؛

‎‎ج) تعداد سناتورهایی که به وسیله آنها صلاحیت نمایندگی ایالت در سنا محرز می‌شود و شرایط اقامت که سناتورها باید واجد آن باشند؛

‎‎د) دیوان عالی کانادا طبق بند (د) اصل چهل و یکم؛

‎‎هـ) الحاق ایالات موجود به مناطق؛

‎‎و) ایجاد ایالات جدید علی‌رغم هر قانون یا عرف دیگری.

‎‎(2) بندهای (2) تا (4) اصل سی و هشتم در مورد اصلاحات مربوط به موضوعات مذکور در بند (1) مجری نیست.

اصل چهل و سوم

اصول قانون اساسی کانادا را، که در مورد اغلب ایالات قابل اجراست، فقط بیانیه فرماندار کل کانادا که قطعنامه‌های سنا، مجلس عوام و مجلس قانونگذاری ایالات موردنظر آن را مجاز شناخته و همچنین به مهر بزرگ کانادا ممهور شده باشد، می‌تواند اصلاح نماید. این اصل فقط در موارد ذیل مجراست:

‎‎الف) در تغییرات خطوط مرزی بین ایالتی؛

‎‎ب) در اصلاحات قانون مربوط به کاربرد زبانهای فرانسه یا انگلیسی در یک ایالت.

اصل چهل و چهارم

طبق اصول چهل و یکم و چهل و دوم، پارلمان در مورد اصلاح اصول قانون اساسی مربوط به قوه مجریه فدرال، مجالس سنایا عوام دارای اختیارات مطلق است.

اصل چهل و پنجم

طبق اصل چهل و یکم، قوه مقننه در مورد اصلاح قانون اساسی ایالت خویش دارای اختیارات مطلق است.

اصل چهل و ششم

‎‎(1) اقدام به اصلاحات مطروحه در اصول سی و هشتم، چهل و یکم، چهل و دوم یا چهل و سوم برعهده سنا، مجلس عوام یا مجلس قانونگذاری ایالت است.

‎‎(2) لغو قطعنامه اعلام موافقت، مصوب در چارچوب این بخش، در زمان لازم، پیش از صدور بیانیه‌ای که این قطعنامه مجاز می‌داند، امکان‌پذیر است.

اصل چهل و هفتم

(1) چنانچه سنا در مهلت یک صد و هشتاد روز پس از تصویب قطعنامه مجلس عوام اقدام به تصویب قطعنامه نکرده باشد و چنانچه مجلس عوام، پس از انقضاء مهلت، قطعنامه دیگری را در همین زمینه تصویب کرده باشد، اصلاح قانون اساسی کانادا به موجب بیانیه مطروحه در اصول سی و هشتم، چهل و یکم، چهل و دوم یا چهل و سوم ممکن است بدون مجوز سنا انجام پذیرد.

‎‎(2) در محاسبه مهلت یک صد و هشتاد روزه مورد اشاره در بند (1) مدتی که پارلمان در حال تعطیل یا انحلال است محاسبه نمی‌شود.

اصل چهل و هشتم

شورای خبرگان سلطنتی ملکه در امور کانادا از فرماندار کل می‌خواهد که، به محض تصویب قطعنامه‌های پیش‌بینی شده این بخش در مورد اصلاحات از طریق بیانیه مطابق با مفاد این بخش، نسبت به صدور بیانیه اقدام نماید.

اصل چهل و نهم

پانزده سال پس از به اجرا درآمدن این بخش نخست‌وزیر کانادا نشست قانون اساسی را با حضور نخست‌وزیران ایالات و خود وی، به منظور بازنگری مقررات این بخش، تشکیل می‌دهد.

بخش ششم

اصلاح قانون اساسی 1867

اصل پنجاهم

اصل پنجاه و یکم

‎‎بخش هفتم

مفاد کلی

اصل پنجاه و دوم

‎‎(1) قانون اساسی کانادا برترین قانون کاناداست؛ و هر قانونی که با اصول این قانون مغایرت داشته باشد از حیز اعتبار ساقط است.

‎‎(2) قانون اساسی کانادا دربرگیرنده موارد ذیل است:

‎‎الف) قانون 1982 در مورد کانادا، از جمله قانون حاضر؛

‎‎ب) متون قانونی و احکام مندرج در ضمیمه؛

‎‎ج) اصلاحات متون قانونی و احکام مذکور در بند (الف) و (ب).

‎‎(3) قانون اساسی کانادا فقط طبق اختیارات پیش‌بینی شده در قانون اساسی اصلاح می‌شود.

اصل پنجاه و سوم

‎‎(1) مصوبات مندرج در ستون شماره 1 ضمیمه بدینوسیله در محدوده بیان شده در ستون شماره 2 منسوخ یا اصلاح می‌شوند. به جز موارد نسخ، مابقی به عنوان قانون کانادا تحت عناوین مذکور در ستون شماره 3 کماکان مجری هستند.

‎‎(2) همه مصوبات، جز قانون 1982 کانادا، تحت عنوان قانون، که در ضمیمه تحت عنوان موجود در ستون شماره 1 از آن نام برده می‌شود با جایگزینی عنوانی متناسب با این عنوان که در ستون 3 آمده است اصلاح می‌گردد؛ کلیه قوانین آمریکای شمالی بریتانیا که در ضمیمه از آنها یاد نشده است تحت عنوان قانون اساسی با ذکر سال تصویب و احتمالاً شماره ممکن است از آنها نام برده شود.

اصل پنجاه و چهارم

بخش چهارم یک سال پس از اجرای این بخش منسوخ می‌شود و فرماندار کل می‌تواند با صدور اعلامیه ممهور به مهر بزرگ کانادا این اصل را منسوخ، و در نتیجه این نسخ دوگانه، این قانون را دوباره شماره‌گذاری کند.

اصل پنجاه و چهارم مکرر

منسوخه.

اصل پنجاه و پنجم

وزیر دادگستری کانادا موظف است در کوتاه‌ترین مدت برگردان فرانسه بخشهایی از قانون اساسی کانادا را که در ضمیمه آمده‌اند، تهیه نماید؛ هر بخش نسبتاً مهم به محض آماده شدن باید برای تصویب، از طریق بیانیه فرماندار کل ممهور به مهر بزرگ دولت کانادا و طبق آیین‌نامه مجرای وقت در مورد اصلاحات اصول قانون اساسی، تقدیم گردد.

اصل پنجاه و ششم

نسخ فرانسه و انگلیسی بخشهای قانون اساسی کانادا که به این دو زبان به تصویب رسیده‌اند به یک اندازه دارای اعتبار قانونی هستند. علاوه بر این به محض تصویب بخشی از برگردان فرانسه قانون اساسی، در چارچوب اصل پنجاه و پنجم این بخش، و برگردان دقیق انگلیسی آن به یک اندازه از اعتبار قانونی برخوردارند.

اصل پنجاه و هفتم

نسخ فرانسه و انگلیسی این قانون از اعتبار قانونی برابر برخوردارند.

اصل پنجاه و هشتم

طبق اصل پنجاه و نهم، این قانون از تاریخ تعیین شده در بیانیه ملکه یا بیانیه فرماندار کل ممهور به مهر بزرگ دولت کانادا، قابلیت اجرا می‌یابد.

اصل پنجاه و نهم

‎‎(1) بند (الف) (1)، اصل بیست و سوم از تاریخ تعیین شده در بیانیه ملکه یا بیانیه فرماندار کل ممهور به مهر بزرگ دولت کانادا، در مورد کبک قابلیت اجرا می‌یابد.

‎‎(2) بیانیه مطروحه در بند (1) پس از صدور مجوز مجلس قانونگذاری یا دولت کبک منتشر می‌شود.

‎‎(3) این اصل از تاریخ اجرای قسمت (الف) بند(1)، اصل بیست و سوم در مورد کبک منسوخ می‌گردد و این قانون به محض نسخ مذکور با صدور بیانیه ملکه یا بیانیه فرماندار کل، ممهور به مهر بزرگ کانادا، مورد اصلاح و تغییرات شمارشی ناشی از آن قرار می‌گیرد.

‎‎اصل شصتم

عنوان ملخص این قانون عبارت است از:قانون اساسی 1982؛ عنوان مشترک قوانین اساسی سال‌های 1867 تا 1975 (شماره 2) و این قانون، عبارت است از: قوانین اساسی از 1867 تا 1982.

اصل شصت و یکم

هر ارجاعی به «قوانین اساسی 1867 تا1982» نیز به مثابه ارجاع به «بیانیه اصلاحی 1983 قانون اساسی» است.

محمد فارابی کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی و مدرس دانشگاه